کاربردهای بلاکچین
در سال 1991 ایدههای مربوط به بلاکچین مطرح شدند، اما تا پیش از اینکه بیت کوین در سال 2009 توسعه یابد و تکنولوژی بلاکچین توجه بیشتری را به خود جلب کند، شناختهشده نبود. بیت کوین توسط یک فرد یا گروهی تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو ساخته شد. بااینکه هنوز مشخص نیست که ساتوشی ناکاموتو کیست، نوآوری تکنولوژیکی آنها تأثیر بزرگی بر روش ایجاد و استفاده از پول در دنیا گذاشته است.
بسیاری از بلاکچین ها بهعنوان یک لجر توزیعی عمل میکنند که از طریق استفاده از کریپتوگرافی، دادههای دیجیتال را ثبت و از آنها محافظت میکند. این تکنولوژی اغلب برای شبکههای ارزهای دیجیتال به کار میرود (رمزارزها)، اما ماهیت غیرمتمرکز و امن، آن را به ابزاری قدرتمند برای بسیاری از دیگر صنایع تبدیل میکند.
با رشد فضای رمزارزها و توسعه راهحلهای مبتنی بر بلاکچین، یادگیری نحوه بهکارگیری این تکنولوژی مبتکرانه در دیگر سناریوها اهمیت بسیاری دارد.
حذف نیاز به اعتماد و امنیت پرهزینه سبب شده است تا بلاکچین کارآمدی بیشتری داشته باشد. بهعلاوه، شبکه غیرمتمرکز را میتوان بهعنوان یک پایگاه داده شفاف که همه حاضرین در بازار قابل به رؤیت آن هستند تنظیم کرد. ازاینرو، تکنولوژی بلاکچین توانایی برای ایجاد یک سابقه (record) توزیعی و یکپارچه فراهم میسازد. این موضوع فرصتهایی را برای بهبود عملکرد و امنیت بسیاری از صنایع و سازمانها (برای مثال: خیریه، زنجیره تأمین، بهداشت و …) ارائه میکند.
خیریه:
بسیاری از سازمانهای خیریه در سراسر دنیا در تلاش برای رفع مشکلات موجود درزمینه? مدیریت منابع، شفافیت عملیاتی و حاکمیت مؤثر هستند. تکنولوژی بلاکچین میتواند قطعاً به این نهادها کمک کند تا فرآیند دریافت و مدیریت وجوه را بهبود بخشند.
نمونههایی از استفاده از بلاکچین در امور خیریه وجود دارند. برای مثال، بنیاد خیریه بلاکچین (BCF) یک سازمان غیرانتفاعی است که برای دستیابی به اهداف توسعهطلبانه برای مبارزه با فقر و نابرابری فعالیت میکند و در تلاش برای استفاده از این تکنولوژی در امور بشردوستانه در سراسر دنیا است.
زنجیره تأمین:
بیشتر شبکههای زنجیره تأمین ازنظر شفافیت و کارآمدی با موانعی روبرو هستند. سیستم مدیریت کنونی همچنان به اعتماد وابسته است و شرکتها و طرفهای درگیر را بهطور کامل یکپارچهسازی نمیکند. تکنولوژی بلاکچین برای رهگیری کل فرآیند ایجاد و توزیع متریال ها در شبکه زنجیره تأمین میتواند به کار رود. یک پایگاه داده توزیعی شاید برای ثبت ایمن هر داده مرتبطی مناسب باشد و درستی کالاها و شفافیت در پرداخت ها و نقلوانتقال را تضمین کند.
بهداشت و خدمات درمانی
مشکلات عملیاتی و کاغذبازیها مهمترین نگرانی در صنعت بهداشت و خدمات درمانی است. بلاکچین کاربردهای زیادی در این صنعت دارد که شامل رهگیری داروها از طریق زنجیره تأمین و مدیریت اطلاعات بیمار میشود.
بهعلاوه، بلاکچین مزایای امنیتی مهمی برای بیمارستانها ارائه میکند، زیرا این مؤسسات به دلیل ارزش بالای اطلاعاتی که نگهداری میکنند و متکی بودن به آنها اغلب موردحمله هکرها قرار میگیرند.
شرکتها درصدد بررسی استفاده از بلاکچین بهعنوان روشی برای ذخیرهسازی سوابق بهداشتی بهصورت دیجیتال هستند. چنین راهحلهایی میتوانند هزینههای کلی را کاهش دهند و حریم خصوصی اطلاعات و صحت آنها را افزایش دهند.
پرداخت های رویالتی:
موزیسینها، سازندگان بازیهای ویدیویی و هنرمندان اغلب تلاش میکنند تا دستمزدی را که شایستگی آن را دارند دریافت کنند، زیرا سرقتهای دیجیتال و روابط غیرمنصفانه با نهادهای سوم وجود دارند و یا تنها با عدم پرداخت پاداشها و مزایا روبرو میشوند.
تکنولوژی بلاکچین را میتوان برای ایجاد پلتفرمی به کار برد که استعدادهای خلاق سابقه تغییرناپذیر و شفافی از شخص وامدهنده، خریدار و افرادی که از محتوای آنها استفاده میکند، در اختیار داشته باشند. چنین پلتفرمی میتواند از طریق قراردادهای هوشمند که قراردادهای دیجیتال خود اجرا شوندهای هستند، پرداخت ها را تسهیل کند.
حاکمیت:
تکنولوژی بلاکچین پتانسیل بهبود حاکمیت در بخشهای مختلف را از طریق مدیریت شبکهها و عملیاتها بهصورت دموکراتیزه، منصفانه و ایمن دارد. سیستمهای مبتنی بر بلاکچین ممکن است بهعنوان ابزاری برای حذف تقلب در رأیگیری و نیاز به اعتماد در طی انتخابات یا دیگر فرآیندهای قانونی به کار روند. همچنین میتواند بهعنوان سلاحی قدرتمند در برابر فساد، افزایش یکپارچگی دادهها و قابلیت ردیابی شدن در سناریوهای مختلف از جمعآوری مالیات گرفته تا توزیع کمکهای مالی، مورداستفاده قرار گیرد.
راهحلهای پرداخت و اپلیکیشن های غیرمتمرکز (dApps):
زمانی که در مورد ارسال پول در سراسر دنیا صحبت میشود، تکنولوژی بلاکچین کار آیی خود را ثابت کرده است. ارسال رمزارزها به دوستان، خانواده و دیگران در سراسر دنیا با این روش نسبت به ارسال از طریق بانکهای متمرکز و روشهای پرداخت پیشنهادی آنها سریعتر و ارزانتر است.
بهعلاوه، وبسایتها و اپلیکیشن های متمرکز کنترل دادهها را به خود کاربران نمیدهند و پاداشی که به آنها میدهند مطابق با ارزش واقعی که برای پلتفرم میآورند نیست. اپلیکیشن های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین (dApps)، واسطه را کنار میگذارند و برای کاربران امکان لذت بردن از کارمزدهای کمتر، محرکهای بهتر و کار آیی بیشتر تراکنش را درحالیکه میتوانند پول دیجیتال را نیز ارسال و دریافت کنند، فراهم میآورند.
همانگونه که ویتالیک بوترین گفته است، راهحلهای بلاکچین به مردم امکان میدهند تا با یکدیگر بهطور مستقیم کار کنند و نیاز به واسطهها یا سیستمهای متمرکز را از بین میبرند.
«در حالیکه بیشتر تکنولوژیها درصدد خودکارسازی مشاغل سطح پایین هستند، تکنولوژی بلاکچین سیستم مرکزی را تنها خودکار کرده است. مثلاً بهجای اینکه رانندگان تاکسی را از کار بیکار کند، اوبر را کنار گذاشته است و رانندگان تاکسی میتوانند مستقیماً با مشتری در ارتباط باشند.»
اینترنت اشیا (IoT)
بلاکچین و اینترنت اشیا بهصورت طبیعی با یکدیگر همسو هستند. بلاکچین یک تکنولوژی غیرمتمرکز است و شبکههای اینترنت اشیا اغلب برای جمعآوری دادهها از منابع پراکنده به کار میروند.
بلاکچین به سازمانها اجازه میدهد تا یک لجرتغییرناپذیر و شفاف دستگاههای اینترنت اشیا، دادههایی که جمعآوری میکنند و تراکنشهای میانشان را حفظ کنند. در میان ویژگیهای امنیتی و کاربردهای رمزارزها، بلاکچین پلتفرم ایده آلی برای تراکنشهای ماشین به ماشین (M2M) ارائه میکند.
ازآنجاییکه بلاکچین یک تکنولوژی مبتنی بر تسهیل سازی تراکنشهای امن و صحیح است، یکپارچهسازی آن با IoT بهمنظور حصول اطمینان از پاسخگویی آن و صحت و امنیت دادهها منطقی به نظر میرسد. به همین دلیل بسیاری از شرکتها منابع بسیاری را به شبکه اینترنت اشیا تقویتشده توسط بلاکچین اختصاص دادهاند.
کلام آخر:
بلاکچین همچون تکنولوژی لجرتوزیعی، توانایی تأمین امنیت، شفافیت، پاسخگویی و کارآمدی را برای شبکهها و سازمانها دارد. این تکنولوژی حریم خصوصی را افزایش میدهد و نیاز به اعتماد را از بین میبرد. همچنین اینترنت ارزش (Internet of Value) را درجایی راهاندازی میکند که کاربران بتوانند تراکنشهای نامحدود همتا به همتا (Peer to Peer) انجام دهند.
به همین علت تکنولوژی بلاکچین و رمزارزها بیدلیل ابداع نشدند بلکه برای ایجاد تغییر در صنایع متعدد و جنبههای مختلف زندگی از قبیل امور مالی، کشاورزی و دادههای کلان برای دولت، رأیگیری و قانون به وجود آمدهاند.