بازار فارکس
چه کسی معامله ارز انجام می‌دهد و تعریف فارکس
بازار ارز خارجی یا فارکس بزرگ‌ترین بازار مالی دنیا است که حتی از بازار سهام نیز بزرگ‌تر است. بر اساس گزارش بانک مرکزی ترینیال (Triennial) در مورد فارکس و بازارهای مشتقات OTC در سال 2016، در این بازار روزانه 1/5 تریلیون دلار مبادله می‌شود درحالی‌که حجم مبادلات در بازار سهام 84 میلیارد دلار است. سایت دیجیتال جایی است که ارزها با یکدیگر مبادله می‌شوند، بازار فارکس ویژگی‌های خاص بسیاری دارد که ممکن است برای معامله گران جدید سورپرایز کنده باشند. در این مقاله فارکس را معرفی خواهیم کرد و در مورد علت و نحوه انتخاب این بازار برای معاملات توسط معامله گران صحبت می‌کنیم.
نکات مهم
- بازار ارزهای خارجی فارکس یا FX نیز شناخته می‌شود. بازاری جهانی است برای مبادله وجوه رایج کشورها با یکدیگر.
- حاضرین در بازار از فارکس برای پوشش دهی در مقابل ارزهای بین‌المللی و ریسک نرخ بهره استفاده می‌کنند تا در خصوص رویدادهای ژئوپولیتیکی بیندیشند و به پرتفولیو ها در کنار دیگر دلایل تنوع ببخشند.
- بازیگران بزرگ این بازار نهادهای مالی ازجمله بانک‌های تجاری، بانک‌های مرکزی، مدیران پولی و صندوق‌های پوشش ریسک هستند
- شرکت‌های جهانی از بازارهای فارکس برای پوشش دهی ریسک ارز در مقابل معاملات خارجی استفاده می‌کنند.
- افراد (معامله گران خرد) بخش نسبتاً کوچکی از کل حجم فارکس را تشکیل می‌دهند و اساساً از بازار برای خریدوفروش و معاملات روزانه استفاده می‌کنند
فارکس چیست و فارکس یا ارز دیجیتال
نرخ ارز قیمتی است که در ازای مبادله با ارز دیگر پرداخت می‌شود. این نوع مبادله است که بازار فارکس را به‌پیش می‌برد.
بیش از 100 نوع ارز رسمی مختلف در جهان وجود دارد؛ اما بیشتر معاملات بین‌المللی فارکس و پرداخت‌های بین‌المللی با استفاده از دلار آمریکا، پوند انگلیس، ین ژاپن و یورو انجام می‌شود. دیگر ابزارهای معاملات ارز محبوب شامل دلار استرالیا، فرانک سوئیس، دلار کانادا و دلار نیوزلند می‌شوند.
ارز می‌تواند از طریق معاملات لحظه‌ای، قراردادهای فوروارد، قراردادهای سوآپ و اختیار معامله که ابزار اصلی ارز است، معامله شود. معامله ارز همواره در سراسر جهان 24 ساعت شبانه‌روز و 5 روز هفته صورت می‌گیرد.
چه کسانی معامله فارکس انجام می‌دهند؟
بازار فارکس نه تنها بازیکنان بسیاری دارد بلکه این بازیکنان انواع مختلفی نیز دارند. در اینجا به بررسی بعضی از انواع نهادها و معامله گران حاضر در بازار فارکس می‌پردازیم:
بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری:
بیشترین حجم ارز در بازار بین‌بانکی معامله می‌شود. در این بازار و نیز از طریق شبکه‌های الکترونیک، بانک‌ها در اندازه‌های مختلف با یکدیگر مبادله ارز انجام می‌دهند. بانک‌های بزرگ درصد بالایی از کل حجم معاملات ارز را تشکیل می‌دهند. بانک‌ها معاملات فارکس را برای مشتریان خود تسهیل می‌کنند و معاملات نظری را از میزهای معاملاتی خود هدایت می‌کنند.
زمانی که بانک‌ها به‌عنوان واسطه برای مشتریان خود وارد عمل می‌شوند، شکاف قیمت خریدوفروش نمایانگر سود بانک است. معاملات نظری ارز به‌منظور کسب سود در هنگام نوسانات ارز انجام می‌شود. ارزها همچنین می‌توانند برای ترکیب پورتفولیو تنوع ایجاد کنند.
بانک‌های مرکزی
بانک‌های مرکزی که نماینده دولت هر کشور هستند نقش بزرگی در بازار فارکس بر عهده دارند. عملیات بازار باز و سیاست‌های نرخ بهره بانک‌های مرکزی تا حد زیادی بر نرخ ارز تأثیر می‌گذارند.
یک بانک مرکزی مسئول تثبیت قیمت ارز ملی خود در بازار فارکس است. ارز هر کشور از طریق سازوکار نرخ ارز مختص به خود در بازار باز معامله خواهد شد. سازوکارهای نرخ ارز به سه نوع شناور، ثابت و ثابت نگه‌داشته شده تقسیم می‌شوند.
هر اقدامی که بانک مرکزی در بازار فارکس انجام دهد به‌منظور تثبیت یا افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد آن کشور انجام می‌شود. بانک‌های مرکزی (و واسطه‌ها) ممکن است درگیر تداخل ارز شوند تا ارزش ارز افزایش یا کاهش یابد. برای مثال، یک بانک مرکزی ممکن است از طریق عرضه بیشتر در طی دوره‌های تورم‌زدایی طولانی، ارزش ارز خود را کاهش دهد. این موضوع سبب کاهش ارزش ارز داخلی می‌شود و صادرات را در بازار جهانی رقابتی‌تر می‌سازد.
بانک‌های مرکزی از این استراتژی‌ها برای کاهش تورم استفاده می‌کنند. این اقدام به عنوان اندیکاتور طولانی‌مدت نیز برای معامله گران فارکس به کار می‌رود.
مدیران سرمایه‌گذاری و صندوق‌های پوشش ریسک
مدیران پورتفولیو، صندوق‌های ادغامی (pooled funds) و صندوق‌های پوشش ریسک دومین مجموعه بزرگ بازیگران بازار فارکس را بعد از بانک‌ها و بانک‌های مرکزی تشکیل می‌دهند. مدیران سرمایه‌گذاری ارز را برای حساب‌های بزرگی همچون صندوق‌های بازنشستگی، بنیادها و سازمان‌های اوقاف معامله می‌کند.
یک مدیر سرمایه‌گذاری با یک پورتفولیوی بین‌المللی باید خریدوفروش ارزها را باهدف معامله اوراق بهادار خارجی انجام دهد. مدیران سرمایه‌گذاری ممکن است معاملات نظری فارکس را انجام دهند درحالی‌که برخی از صندوق‌های پوشش ریسک معاملات نظری ارز را به عنوان بخشی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود انجام می‌دهند.
شرکت‌های چندملیتی
شرکت‌هایی که به صادرات و واردات مشغول هستند، معاملات فارکس را به منظور پرداخت هزینه کالاها و خدمات انجام می‌دهند. برای مثال یک شرکت تولیدکننده پنلهای خورشیدی را در آلمان در نظر بگیرید که قطعات آمریکایی را وارد می‌کند و کالاهای تمام‌شده خود را در چین به فروش می‌رساند. پس از فروش، یوآن دریافتی تولیدکننده باید به یورو تبدیل شود و پس از آ باید یورو را به دلار تبدیل کند تا بتواند قطعات بیشتری را از آمریکا خریداری کند.
شرکت‌ها به‌منظور پوشش دهی ریسک مربوط به معاملات ارزهای خارجی معامله فارکس انجام می‌دهند. شرکت آلمانی فوق‌الذکر شاید دلار آمریکا را در بازار لحظه‌ای خریداری کند یا اینکه وارد یک قرارداد سوآپ ارز شود تا دلار لازم را برای پیش‌خرید قطعات موردنیاز از شرکت آمریکایی دریافت کند و به این صورت ریسک مرتبط به ارز خارجی را کاهش می‌دهد.
به‌علاوه، پوشش دهی در مقابل ریسک ارز به امنیت سرمایه‌گذاری خارجی می‌افزاید.
سرمایه‌گذاران حقیقی
حجم معاملات فارکس انجام‌شده توسط سرمایه‌گذاران خرد در مقایسه با مؤسسات مالی و شرکت‌ها بسیار اندک است. اگرچه این نوع به‌سرعت محبوبیت یافته است. مبنای معاملات ارز سرمایه‌گذاران خرد بر ترکیبی از فاندامنتالها (توازن نرخ بهره، نرخ تورم و انتظارات از سیاست‌های پولی) و فاکتورهای تکنیکال (حمایت، مقاومت، اندیکاتورهای تکنیکال، الگوهای قیمتی) قرار دارد.
چگونه معامله در فارکس سبب تشکیل کسب‌وکار می‌شود
همکاری معامله‌گرهای مختلف فارکس منجر به تشکیل بازار جهانی با نقدینگی فراوان شده است که بر کسب‌وکار در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. تحرکات نرخ ارز فاکتور مهمی در تورم، درآمدهای مشترک و توازن پرداخت‌ها برای هر کشور به شمار می‌رود.
برای مثال، استراتژی محبوب معامله انتقالی ارز (carry trade) مشخص می‌کند که چگونه حاضرین در بازار بر نرخ ارزی که تأثیرات بسیاری بر اقتصاد جهانی دارد، تأثیر می‌گذارند. بانک‌ها، صندوق‌های پوشش ریسک، مدیران سرمایه گذاری و سرمایه گذاران حقیقی معاملات انتقالی را انجام می دهند. این نوع معامله به منظور کنترل تفاوت بازده ارزها از طریق وام‌گیری ارزهای با بازده کم و فروش آن‌ها برای خرید ارزهای با بازده بالا طراحی‌شده است. برای مثال اگر ین ژاپن بازده پایینی داشته باشد، حاضرین در بازار آن را می‌فروشند و ارزی با بازده بالا را خریداری می‌کنند
وقتی‌که نرخ بهره در کشورهای با بازده بالا در مقابل کشورهای با بازده پایین کاهش می‌یابد، معاملات انتقالی انجام می‌شود و سرمایه‌گذاران سرمایه‌های پربازده خود را می‌فروشند. توقف معامله انتقالی ین می‌تواند سبب شود تا مؤسسات مالی ژاپنی و سرمایه‌گذاران نقدینگی را درحالی‌که شکاف میان بازده خارجی و بازده داخلی کاهش می‌یابد، به ژاپن بازگردانند. این استراتژی می‌تواند سبب کاهش زیاد قیمت سهام در سطح جهان شود.
کلام آخر
دلیل اینکه فارکس بزرگ‌ترین بازار در سطح جهان است این است که تمام حاضرین در بازار از بانک‌های مرکزی گرفته تا سرمایه‌گذاران خرد به‌واسطه نوسانات ارز قادر به دستیابی به سود مربوط به اقتصاد جهانی باشند. استراتژی‌های مختلفی ازجمله معامله انتقالی (نحوه تأثیرگذاری حاضرین در بازار بر اقتصاد جهانی را نشان می‌دهد) وجود دارند که می‌توان از آن‌ها به‌منظور معامله و پوشش دهی ارز استفاده کرد.
دلایل مختلفی برای معامله فارکس وجود دارد. معاملات نظری- که توسط بانک‌ها، مؤسسات مالی، صندوق‌های پوشش ریسک و سرمایه‌گذاران حقیقی انجام می‌شوند – با سودآوری تحریک می‌شوند. بانک‌های مرکزی بازارهای فارکس را از طریق سیاست پولی، تنظیم سازوکار مبادله و گاهی تداخل ارز به‌پیش می‌برند. شرکت‌ها ارز را برای عملیات کسب‌وکار جهانی و پوشش دهی دیسک معامله می‌کنند.
در کل، سرمایه‌گذاران می‌توانند با آگاهی از اینکه چه کسی معامله فارکس انجام می‌دهد و چرا، به خود کمک کند.